Studeren, Thesis en faalangst
Tijdens je studie wordt er veel van je verwacht en worden prestaties vaak gezien als een belangrijke maatstaf voor succes; een interessante bijbaan, een goede studie, een sociaal leven en de prestatiedruk vanuit de maatschappij/ouders/vrienden/uit je cultuur. Deze prestatiedruk maakt het vaak moeilijk om af en toe te falen. Hierdoor stel je vaak (te) hoge doelen voor jezelf in de vorm van perfectionisme en is er weinig ruimte voor mislukking. Zo kun je bij het schrijven van je Thesis last hebben van writer’s block, frustratie, angst, onzekerheid, Thesisstress, het uitstellen en vermijden van je Thesis (uitstelgedrag), motivatieproblemen, het ervaren van hoge werkdruk en durf je niets op papier te zetten, uit angst dat het niet goed zal zijn.
Veel studenten hebben angst om te falen
Je bent niet de enige met faalangst! Wij begeleiden veel studenten die last hebben van faalangst, vaak met perfectionisme, onzekerheid en uitstelgedrag. Het is vaak moeilijk om op eigen kracht een fase van zorgen en twijfel te doorbreken. Wil jij je zelfvertrouwen terugkrijgen en stap voor stap je Thesis (afstudeerrapport) voltooien? Neem dan contact met ons op voor een gratis en vrijblijvend adviesgesprek met één van onze Thesiscoaches!
Topscriptie heeft al ruim 6.000 studenten geholpen!
Laat ons je helpen bij je studie of het afstuderen. Ontdek wat we voor je kunnen doen.
Bel of WhatsApp een Thesisbegeleider
+31 (0)614592593
Winnaar beste Thesisbureau van België
Bel of WhatsApp een Thesisbegeleider
+31 (0)614592593
Winnaar beste Thesisbureau van België
Veel studenten met faalangst doen langer over hun studie, halen hun deadlines niet of maken zelfs de keuze om (tijdelijk) te stoppen met hun studie. Sommige studenten met faalangst zijn ook hoogbegaafd (en hoogsensitief), hebben een eetstoornis, een depressie, paniekstoornis (paniekaanval), verslaving, een burn-out, een functiebeperking zoals autisme, AD(H)D en dyslexie, een extra lastige combinatie! Indien de vakken voldoende zijn afgerond en er een Thesis moet worden geschreven, lopen veel studenten met faalangst hierop vast
Wat is faalangst?
Faalangst is de angst om een bepaald doel niet te halen, waardoor je jezelf een bepaalde druk en angst oplegt waardoor je vaak slechter presteert (of er al niet eens aan begint/ gaat vermijden), piekert en moeite hebt met concentreren.
Zit je steeds weer voor je computerscherm zonder ook maar iets op papier te krijgen? Dwalen je gedachten constant af, of voel je je verdrietig omdat het niet lukt? Of word je erg gespannen en krijg je al klamme handen bij de gedachte aan een tentamen? Heb je slaapproblemen en een versnelde hartslag als je aan tentamens denkt of aan het schrijven van je Thesis? Deze signalen wijzen vaak op faalangst, onzekerheid, perfectionisme en/of Thesisstress. Je lichaam speelt hier ook een rol; het produceert adrenaline, een stresshormoon, omdat je lichaam de situatie als bedreigend ervaart. Hoewel dit handig is bij een echte bedreiging of acuut gevaar, is het natuurlijk niet nuttig bij het schrijven van een Thesis!
Tijdens het studeren en het schrijven van een Thesis kun je hier behoorlijk last van hebben en onnodig vertraging oplopen, minder presteren, je deadline niet halen, je Thesis uitstellen en minder gemotiveerd zijn. Soms komt dit pas naar voren bij de herkansing, op dat moment heb je het gevoel dat je niet goed hebt gepresteerd, heb je misschien je zelfvertrouwen verloren en ben je bang dat het nog een keer gebeurt en je de Thesis weer niet haalt. Dat is natuurlijk zonde en Topscriptie helpt je hierbij dan ook graag!
Hoe ontstaat faalangst?
Faalangst is de angst om iets niet te halen; je hebt onzekerheid over de uitkomst van een tentamen, opdracht, of Thesis. Je bent ervan overtuigd dat je het niet zult kunnen volbrengen. Deze overtuiging kan ervoor zorgen dat je zelfs niet eens aan de taak begint, of dat je veel spanning en stress ervaart en probeert om alles perfect te doen (prestatiedruk). Misschien herken je het: je hebt hard gestudeerd voor een tentamen, maar je twijfelt nog steeds of je het zult halen. Je denkt dat je niet genoeg kennis hebt om te slagen. Dit betekent dat je bang bent om te falen.
Faalangst kan vaak worden herleid tot (onbewuste) gedachten, wat ook lichamelijke symptomen kan veroorzaken.
Waar komt die angst om te falen nu eigenlijk vandaan?
Iedereen ervaart wel eens angst, deels is dat genetisch aangelegd (je hebt vast vrienden of vriendinnen die sneller angstiger zijn dan anderen), maar deels ook aangeleerd! Faalangst is echt een combinatie van hoe jij als baby bent geboren, maar vooral hoe je ermee omgaat en hoe jouw omgeving hierop reageert.
Bij een goed leerproces hoort het maken van fouten, maar wanneer je een fout maakt is het belangrijk hier goed mee om te gaan. Als je bij het maken van een fout bijvoorbeeld jezelf de schuld ervan geeft en het niet ziet als een leerproces maar als falen, dan is dat de start van faalangst. Onbewust word je dan onzeker door die ervaringen, DAAR komt die onzekerheid en angst om te falen vandaan!
Faalangst is dus aangeleerd gedrag: je hebt in het verleden negatieve ervaringen gehad met bepaalde situaties (zoals het niet halen van een examen). Deze negatieve ervaringen koppel je bewust of onbewust aan het studeren en alles rondom de examens, waardoor je steeds meer angstgevoelens ontwikkelt. Je lichaam reageert hierop vaak met de chemicaliën adrenaline en cortisol (stresshormoon) en de faalangst blijft aanhouden. Gelukkig kun je aangeleerd gedrag ook veranderen en daar helpen wij je graag bij!
Welke soorten faalangst zijn er?
Twee types faalangst
Wanneer je faalangst hebt, kan je er op twee manieren mee omgaan. We onderscheiden dan ook 2 types: het perfectionistische type en het vermijdende type.
Als je overdreven gaat voorbereiden, bijvoorbeeld voor een tentamen, kun je uitzonderlijk hard werken en elk detail van de leerstof willen begrijpen (perfectionistisch type). Dit kan leiden tot goede resultaten en positieve feedback van je omgeving. Echter, vaak interpreteer je dit zelf als toeval en blijft de angst om te falen aanwezig, evenals de symptomen van faalangst.
Aan de andere kant kun je als student juist passief reageren op faalangst: je stopt met leren of kunt niets meer op papier krijgen (black-out), om zo te proberen falen te vermijden.
Wat kun je zelf doen tegen faalangst?
Tips:
1. Maak een planning met kleine & duidelijke leerdoelen. Door te werken in kleine stapjes, maak je het voor jezelf overzichtelijk en werk je steeds naar een nieuw doel toe. Focus jezelf niet teveel op het einddoel (het afronden van je Thesis), maar focus op tussentijdse leerdoelen. Het blijkt namelijk dat doelen die dichtbij zijn (kleine doelen) beter werken dan grote doelen die nog heel ver weg zijn. Met een leerdoel wil je jezelf ontwikkelen, in tegenstelling tot een prestatiedoel waarin je wil laten zien wat je kunt. Zo kun je jezelf als leerdoel stellen om jezelf verder te ontwikkelen in het uitvoeren van kwantitatief onderzoek, waarna je daarover meer gaat lezen en stukken op gaat schrijven. Belangrijk is hierbij dat je jezelf ontwikkelt en daarbij hoort dus ook het maken van fouten, want dat is een leerproces. Een prestatiedoel is het afronden van je Thesis, wat minder effectief is omdat je jezelf minder snel toestaat om te falen en je pas trots kunt zijn zodra de hele Thesis af is (en niet tussentijds). Voornamelijk bij de start van een Thesis is dit zeer belangrijk.
Door de focus te leggen op een leerdoel, ben je veel effectiever bezig en bovendien blijkt uit onderzoek dat je hierdoor meer zelfvertrouwen ontwikkeld, het minder snel opgeeft bij tegenslagen en meer plezier hebt in de taak (het schrijven van een Thesis). Natuurlijk kun je deze tip ook toepassen op je studie, vakken en tentamens!
2. Vermijd negatieve gedachten en transformeer ze. Studenten met faalangst geven vaak aan dat ze denken dat ze iets niet kunnen of piekeren over de negatieve gevolgen van het niet halen van de Thesis of een tentamen. Soms besef je niet eens dat je negatieve gedachten hebt, maar je kunt onbewust bepaalde kernovertuigingen hebben, zoals ‘ik ben niet goed genoeg’, en dit beïnvloedt je gevoelens en gedrag. Probeer deze gedachten en kernovertuigingen te veranderen in positieve gedachten! Misschien heb je inderdaad een vak niet gehaald, maar je hebt er ook van geleerd en weet nu beter hoe je jezelf hierop kunt voorbereiden. Hieronder volgt een voorbeeld van negatief denken:
Zoals je hierboven in de afbeelding als voorbeeld kunt zien, leveren negatieve gedachten je juist een hoop faalangst op en ervaar je de vervelende gevolgen daarvan (zoals stress ervaren). Wanneer je echter positief denkt (ik heb mijn best gedaan om een zo goed mogelijk stuk aan te leveren), dan voel je jezelf al snel een stuk beter, zie hieronder:
3. Geef jezelf ruimte om te falen en accepteer. Tegenwoordig is de maatschappij gericht op succes en is er dus weinig ruimte om te falen. Door te hoge eisen te stellen aan jezelf en weinig ruimte te geven om te falen, is het veel moeilijker om succesvol te zijn. Maar mensen die juist alleen maar succesvol willen zijn (herkenbaar?), zullen juist minder snel succesvol worden omdat zij teveel focussen op het falen en daardoor minder gaan presteren. Probeer te accepteren dat je een keer faalt, je deadline niet haalt of onzeker bent en blijf het daarna opnieuw proberen. Tenslotte is het niet erg als het een keer niet gelijk lukt. Indien je je doel niet hebt behaald is dat vervelend maar het is geen ramp. Probeer het dan eens van een andere en positieve kant te bekijken. Het is absoluut niet erg als iets niet direct lukt en je er langer over doet. Door dit te accepteren haal je voor jezelf de druk eraf, heb je minder last van faalangst en presteer je vaak beter.
4. Vergelijk jezelf niet met anderen. Veelal vergelijken studenten zich met anderen zoals studiegenoten, maar dit zorgt vaak voor onnodige druk, onzekerheid en stress. Natuurlijk zijn er altijd andere studiegenoten die iets al wel hebben afgerond en hun deadlines makkelijk lijken te halen, maar door jezelf daarop te focussen houd je juist de faalangst in stand. Probeer ook jouw werk niet te vergelijken met anderen!
Het is wel een goed idee om studiegenoten/vrienden te vragen om je te steunen en mee te denken bij je Thesis. Veel studenten ervaren dit als steunend.
5. Zorg voor afleiding en ga sporten. Door de faalangst zul je last hebben van de lichamelijke symptomen (zweten, verhoogde hartslag, slecht slapen). De stresshormonen die je lichaam aanmaakt, zullen minder worden door te gaan sporten en leuke dingen te doen. Je kunt op deze manier even aan iets anders denken en je lichaam kan de stress verminderen. Kies zelf een leuke sport uit die bij je past en probeer dit te combineren; fysiek zware sporten met rustige sporten zoals yoga. Tijdens het schrijven van je Thesis kun je tussendoor ademhalingsoefeningen doen. Beloon jezelf bij elke kleine prestatie met bijvoorbeeld een keer naar de bioscoop, een mooie film, je favoriete drankje, een lunch of een middag winkelen.
6. Zorg voor regelmatige ontspanning. Veel studenten met faalangst zijn overijverig en perfectionistisch van aard waardoor ze tegen hun eigen grenzen aanlopen en veel spanning ervaren, zij vergeten vaak te ontspannen. Dit kan vervelende klachten veroorzaken zoals (tentamen)stress, hoofdpijn, slecht slapen en een onrustig gevoel. Sommige mensen worden letterlijk ziek en krijgen een burn-out. Plan vaste momenten op de dag en week in waarop je even helemaal niets aan je hoofd hebt. Ga lekker in bad liggen met een goed boek, luister positieve en ontspannende muziek, doe een power nap, speel met je huisdier, wandel, teken, lees een leuk boek of ga een stukje (hard)lopen. Probeer op deze momenten alles van je af te zetten en niet te piekeren. Het is heel belangrijk regelmatig te oefenen, het kost nu eenmaal tijd om te leren ontspannen en je brein te herprogrammeren!
Vind je het lastig om te ontspannen? Het lukt vaak steeds beter als je jezelf maar de tijd en ruimte ervoor gunt. Je kunt ook een cursus mindfullness overwegen of een mindfullness app (zoals de Engelse Headspace app of België VGZ mindfullness app) op je telefoon installeren. Van mindfullness is namelijk wetenschappelijk aangetoond dat het zorgt voor meer positieve gevoelens en minder stress. Via internet heb ik zelf een aantal gratis trainingen ”minder piekeren” en ”minder stress” gevolgd, waarbij je tevens middels fijne oefeningen steeds beter wordt in ontspannen. Klik hier om deze trainingen ook gratis te volgen.
7. Start met een ‘schrijversversie’ en pas daarna een ‘lezersversie’. Veel studenten met faalangst willen direct een goede en perfecte versie op papier zetten en zijn onzeker over hun schrijfstijl, maar het helpt vaak enorm om gewoon te starten met schrijven middels een ‘schrijversversie’. In deze versie schrijf je gewoon alles op zoals jij denkt dat het moet, zodat je iets op papier hebt staan. Zodra dit is gelukt, ga je verfijnen naar de ‘lezersversie’, je werkwijze is dus van grof naar fijn!
8. Maak een voorlopige inhoudsopgave van de te schrijven Thesis. Schrijf hierin onder ieder kopje/ paragraaf op wat je al weet en begin met schrijven. Op deze manier heb je al een begin, en kun je vanuit daar gaan uitbreiden en verfijnen. Het helpt vaak enorm om gewoon te starten en stukken op papier te zetten (zie ook tip 6).
9. Blijf proberen! Wie blijft proberen, faalt nooit! Hoe kijk jij tegen falen aan? Waar een mindere prestatie door de een wordt gezien als het bewijs van onkunde, ziet de ander het als een leerzame ervaring. Besef dat je als mens leert en groeit door vallen en opstaan. Wist je dat Michael Jordan op de middelbare school uit het basketbalteam werd gegooid, omdat zijn coach vond dat hij geen talent had? Stel je voor dat hij hierdoor zijn droom had opgegeven… dat deed hij niet. Hij accepteerde het leermoment, bleef geloven in zichzelf en werd uiteindelijk een immens succesvol basketbalspeler. Iedereen krijgt wel eens het deksel op z’n neus.
Hoe je omgaat met die tegenslag, dát bepaalt hoe succesvol jij bent! Vallen staat niet gelijk aan falen. Een verliezer valt en blijft liggen. Dat is falen. Een winnaar valt, staat op en probeert tot het lukt! Thomas Edison zei het al: “Ik heb niet gefaald. Ik heb alleen tienduizend manieren gevonden die niet werken.”
10. Zoek hulp en breng structuur in je dag aan. Het is goed om op regelmatige basis met een goede studiecoach/ Thesisbegeleider samen te komen. Hij of zij kan je daarnaast helpen bij het opstellen van een goede planning, je (inhoudelijke) vragen beantwoorden maar vooral zorgen voor meer zelfvertrouwen, motivatie en persoonlijke aanmoediging! Lees hier alle voordelen van professionele Thesisbegeleiding. Topscriptie heeft gespecialiseerde begeleiders die je hierin kunnen begeleiden, zowel tijdens je studie als ook tijdens je Thesis.
11. Kijk ons faalangst webinar vol herkenning, persoonlijke tips en inspiratie:
Waarschuwing: faalangst als symptoom
In sommige gevallen is faalangst slechts een symptoom van diepere, onderliggende psychologische problemen, waardoor bovendien ernstige gezondheidsproblemen kunnen ontstaan. Als je vermoedt dat jij of iemand in je nabijheid hiermee te maken heeft, neem dan geen risico en schakel professionele hulp in.
Thesisbegeleidster en eigenaresse van Topscriptie Mirjam de Winter is cum laude afgestudeerd in de klinische psychologie. Middels goed contact met verschillende studentendecanen van verschillende instituten, begeleidt zij samen met andere professionals studenten met faalangst. Zij heeft een passie voor het begeleiden van studenten met faalangst en heeft zichzelf hierin gespecialiseerd, zij hanteert hierbij de RET methode, gecombineerd met het 4G schema, didactische technieken en (wetenschappelijke) methoden uit de neuropsychologie.
Mirjam begeleidt al een aantal jaren studenten bij hun Thesis en heeft zichzelf gespecialiseerd in studeren en het schrijven van een Thesis met faalangst / perfectionisme, ADD, ADHD, uitstelgedrag, motivatieproblemen, (social media) verslaving, dyslexie en andere psychische problemen. Mirjam werkt samen met andere Thesiscoaches die een uitgebreide training hebben gevolgd in het begeleiden studenten met faalangst. Daarnaast is zij momenteel bezig met het opzetten van een interactieve online training faalangst speciaal voor studenten.
Heb jij last van faalangst of perfectionisme en wil jij graag je studie en/ of Thesis tot een goed einde brengen?
Topscriptie heeft al ruim 6.000 studenten geholpen!
Laat ons je helpen bij je studie of het afstuderen. Ontdek wat we voor je kunnen doen.
Bel of WhatsApp een Thesisbegeleider
+31 (0)614592593
Winnaar beste Thesisbureau van België
Bel of WhatsApp een Thesisbegeleider
+31 (0)614592593
Winnaar beste Thesisbureau van België
Lees verder
Perfectionisme
Alles over
Studietips algemeen
Alle onderwerpen in
Studietips algemeen
- Thesistips
- Studeren zonder stress
- Studietips: thuis studeren
- Reflectieverslag schrijven
- Reflectieverslag schrijven
- Stageverslag
- Tentamenstress
- Depressie: tips
- Faalangst: tips
- Perfectionisme
- Dyslexie: tips
- Motivatie afstuderen
- Studieontwijkend gedrag
- Thesisstress
- Essay schrijven: tips
- Autisme
- Hoogbegaafdheid